Tinh dầu đuợc sử dụng như một liệu pháp tự nhiên kỳ diệu. Từ xưa, thiên nhiên chính là thuốc. Bằng việc sống dựa vào thực vật mà thiên nhiên ban tặng, sức khỏe và tinh thần của con nguời đuợc cân bằng. Tinh dầu, theo đúng tên gọi, là tinh chất của thực vật duới dạng thể lỏng sánh tựa dầu, là kết quả của quá trình chưng cất trong thời gian dài qua các phuơng pháp các nhau. Các phuơng pháp đuợc biết đến hiện nay bao gồm:
1. Phuơng pháp tách huơng liệu của hoa (Enfleurage):
Thuờng áp dụng cho các lọai hoa có cánh mỏng và rất khó để lấy tinh dầu như hoa lài, ylang ylang. Phuơng pháp này là một trong những phuơng pháp thủ công từ rất xa xưa có bắt nguồn từ nuớc Pháp. Để lấy đuợc tinh dầu từ những cánh hoa mỏng manh, nguời ta quét một lớp mỡ động vật đuợc gọi là pomade lên những khung sắt và xếp hoa lên đó. Lớp mỡ sẽ từ từ hút lấy tinh dầu từ hoa, cũng là lúc hoa dần tàn đi. Sau đó, lớp mỡ này đuợc hòa tan vào cồn (alcohol) và đun nhiệt độ. Sau khi cồn đã bay hơi hòan tòan, còn lại chính là tinh chất – absolute. Quá trình này rất công phu và tốn nhiều thời gian, nhưng đó là cách duy nhất để có đuợc tinh dầu của những lòai hoa mỏng manh và dễ tàn truớc khi lấy đuợc tinh dầu như hoa lài (jasmine). Absolute có chất luợng tuyệt vời nhất và hầu như giữ đuợc đúng hệt như mùi huơng của hoa tuơi, có giá thành rất cao. Đây chính là phuơng pháp Grenouille trong tác phẩm “Perfume” đã lấy mùi huơng từ các nạn nhân và tạo nên lọai nuớc hoa đuợc cho là có khả năng thống trị xúc cảm của con nguời.2. Phuơng pháp ép lạnh (Cold pressed)
Phuơng pháp ép lạnh là phuơng pháp lấy tinh dầu từ vỏ của các lọai thực vật. Phuơng pháp này không sử dụng nhiệt hay bất kỳ dung môi nào. Hầu hết các tinh dầu thuộc họ cam quýt (citrus) đuợc chiết xúât theo cách này, bao gồm tinh dầu buởi, chanh sần, tinh dầu chanh tây và tinh dầu cam. Về mặt kỹ thuật chiết xuất, khó có thể nói đây là tinh dầu hòan tòan. Tuy nhiên. tinh dầu đuợc chiết xuất theo phuơng pháp ép lạnh cũng đuợc xem là tinh dầu có khả năng trị liệu. Tuy nhiên, một điều quan trọng trong phuơng pháp này là nguồn nguyên liệu thực vật. Vì vỏ là nguyên liệu chiết xuất, nếu trên bề mặt vỏ có thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật sẽ ảnh huởng đến chất luợng lẫn mùi huơng của tinh dầu.3. Chưng cất hơi nuớc (Stream distillation)
Chưng cất hơi nuớc là phuơng pháp phổ biến nhất cho đến hiện tại, áp dụng cho đa số các lọai tinh dầu. Nếu nói đến tinh dầu có khả năng trị liệu, thì bên cạnh phuơng pháp ép lạnh, phuơng pháp chưng cất hơi nứoc là hai phưong pháp hàng đầu. Nếu tinh dầu không đuợc chiết xuất bởi một trong hai phuơng pháp này thì thông thuờng không có khả năng trị liệu.
Ảnh: Phuơng pháp chiết xuất hơi nứoc – Nguồn: google
Thọat tiên, thảo duợc/nguyên liệu chiết xuất đuợc đưa vào thiết bị chưng cất cùng với nuớc tinh khiết. Độ tinh khiết của nuớc phải đạt chuẩn để đảm bảo chất luợng cao nhất cho tinh dầu chiết xuất. Với phuơng pháp chiết xuất hơi nứoc, nhiệt đun phía duới thiết bị chưng cất sẽ làm hơi nuớc bốc lên, cuốn theo tinh dầu đi theo đuờng ống dẫn, đến đọan đi qua ống dẫn đuợc làm lạnh, hơi nứoc sẽ ngưng tụ thành giọt và cho ra hợp chất gồm hydrosol và tinh dầu.
Tinh dầu là một lớp rất mỏng, nguyên chất, nặng hơn nên nổi trên bề mặt hydrosol. Hydrosol, hay còn gọi với những tên như nứoc thảo duợc, nuớc chưng tinh dầu, là phần nuớc thảo mộc đã cuốn trong đó một luợng tinh dầu khỏang 0.02%. Sau khi tách hết phần nuớc hydrosol, ta sẽ thu đuợc tinh dầu nguyên chất. Phần nuớc hydrosol thu đuợc là nguyên liệu quý có thể tái chưng cất tinh dầu, hoặc lọc lại trong một quá trình khác để lọai bỏ triệt để các thành phần cặn hữu cơ và sử dụng cho mục đích chăm sóc da và sức khỏe.
